Energietransitie in België: welke alternatieven voor stookolieketels?

Energietransitie in België: welke alternatieven voor stookolieketels?

Een overzicht van de wetgeving met betrekking tot stookolieketels in België

Brussels Hoofdstedelijk Gewest

Vanaf 1 juni 2025 mogen nieuwe stookolieketels niet meer worden geïnstalleerd. Bestaande ketels mogen blijven werken, maar moeten jaarlijks worden onderhouden volgens de PEB-regelgeving voor "verwarming en klimaat".

Verplichte isolatie van verwarmingsleidingen:
Uiterlijk op 31 december 2025 moeten alle bestaande verwarmingsbuizen en -koppelingen worden geïsoleerd, ongeacht of er renovatiewerken aan de gang zijn of niet.
Deze verplichting, die voorheen enkel gold bij de installatie van een nieuwe ketel, wordt nu uitgebreid naar bestaande installaties.

Vlaams Gewest

Sinds 1 januari 2021 mogen stookolieketels niet meer worden geïnstalleerd in nieuwe gebouwen of bij grondige energetische renovaties.

Daarnaast is het sinds 1 januari 2022 verboden om een oude stookolieketel te vervangen door een nieuwe als er een aardgasnetwerk in de straat aanwezig is.

Verbod op nieuwe aardgasaansluitingen:
Sinds 1 januari 2023 mogen nieuwe gebouwen niet langer worden aangesloten op het aardgasnet.
Tussen 2023 en 2026 blijft echter een hybride oplossing mogelijk, waarbij een gasketel gecombineerd wordt met een warmtepomp.

Waals Gewest

Oorspronkelijk was gepland om stookolieketels te verbieden vanaf 1 maart 2025 in nieuwbouwwoningen en vanaf 1 januari 2026 in bestaande woningen. Deze maatregelen zijn echter nog niet in wetgeving omgezet.

Waarom alternatieven voor stookolie overwegen?

Stookolie is een fossiele brandstof die CO₂ uitstoot en bijdraagt aan de opwarming van de aarde. Het verminderen van deze uitstoot is essentieel om de klimaatdoelstellingen van België te halen.

Bovendien is de prijs van stookolie volatiel en afhankelijk van invoer, waardoor het op lange termijn een minder aantrekkelijke verwarmingsbron wordt.

Welke alternatieven zijn er in België?

1. Warmtepomp

Warmtepompen halen energie uit de lucht, het water of de grond om een woning te verwarmen. Ze kunnen tot 75% hernieuwbare energie gebruiken en zijn zowel economisch als ecologisch interessant. Een goed geïsoleerd huis is echter noodzakelijk voor een efficiënte werking.

2. Pelletketel (biomassa)

Een pelletketel werkt op houtpellets, een hernieuwbare brandstof. Dit systeem maakt de overstap naar duurzamere energie mogelijk zonder grote aanpassingen aan de bestaande installatie. Er is wel opslagruimte nodig voor de pellets.

3. Aardgas- en propaanketels

Condensatieketels op aardgas kunnen een hoog rendement bieden, omdat ze de warmte uit rookgassen recupereren.
Voor woningen zonder aardgasaansluiting kan propaan in een opslagtank een alternatief zijn, hoewel de kosten vaak hoger liggen dan bij aardgas.

4. Warmtenetten

Warmtenetten leveren collectieve verwarming aan meerdere woningen vanuit één centrale energiebron, vaak hernieuwbaar. Dit systeem is vooral interessant in dichtbevolkte gebieden en nieuwbouwwijken.

5. Hybride verwarming

Een hybride systeem combineert een warmtepomp met een condensatieketel. De warmtepomp voorziet in de basisbehoefte aan warmte, terwijl de ketel kan bijspringen op koude dagen of bij piekverbruik.

Beschikbare financiële steun in België

Om de overstap naar duurzamere verwarmingssystemen te stimuleren, bieden de Belgische gewesten verschillende premies aan. De bedragen variëren afhankelijk van het type installatie en het inkomen van de aanvrager.

Het is aan te raden om per gewest de specifieke voorwaarden en aanvraagprocedures te raadplegen.

Conclusie

De energietransitie in België gaat gepaard met strengere regelgeving voor stookolieketels. Gelukkig zijn er tal van efficiënte en milieuvriendelijke alternatieven beschikbaar. Financiële steun voor particulieren en bedrijven is cruciaal om deze omschakeling te vergemakkelijken.

Het is belangrijk om goed geïnformeerd te blijven over de wetgeving en de beschikbare verwarmingsoplossingen om de juiste keuze te maken.

Voor meer informatie over verwarmingssystemen en mogelijke financiële steun, kunt u terecht bij ons team op Syphax.be.